راهنمای درس خواندن یک هفته قبل از امتحان
وقتی کتابها را روی هم میچینید و به حجم درسهای نخوانده زل میزنید، گفتن از برنامه ریزی که میتواند در کوتاهترین زمان نمره بیست را تضمین کند هم ممکن است حالتان را بهتر نکند. شمایی که به هر دلیل، چند ماه قبل از امتحانات را درجا زده اید و حالا خوب میدانید که چیزی برای نوشتن روی برگه امتحانات ندارید، لحظه سخت و همراه با سردرگمی را میگذرانید؛ اما باور کنید اگر تکنیکهای برنامه ریزی کوتاه مدت را بشناسید، میتوانید خیلی زود خودتان را از این همه سردرگمی نجات دهید
در اینجا چند راهکار را برای آمادگی فوری برای امتحان به شما ارائه می دهم:
چی کم داری؟
با توجه به نقاط ضعف و قوت خود برنامه ریزی کنید و به جای مرور مباحثی که به آنها تسلط دارید، سراغ بخشهایی بروید که کمتر به آنها مسلط هستید. اگر درسی را هنوز نخوانده اید و تمرین هایش را حل نکرده اید، یک روز مانده به امتحان، سراغ همه کتاب نروید؛ یکی از مهمترین میانبرهایی که برای استفاده از زمان اندکی که دارید، میتوانید از آن کمک بگیرید، میتواند پاسخ دادن به سوالهای مربوط به هر درس و مطالعه بخشهایی که پاسخی برای سوالشان نداشتید باشد.
حالا که وقت خواندن تمام نکتههای کتاب را ندارید، باید با کمک آزمونها و تمرینهای درس بفهمید که کجای کار هستید و چه چیزهایی را باید با دقت بیشتری بخوانید. وقتی تمرینها را حل کنید، متوجه میشود که در چه قسمتهایی مشکل بیشتری دارید و با این خودآزمایی ها، به نقاط قوت و ضعف تان بهتر پی میبرید. پس در اولین قدم سراغ تمرینها بروید و بعد روی خواندن بخشهای یکه تسلط کمتری بر آنها دارید، تمرکز کنید.
شک به دلت راه نده
بازخوانی بخشهایی از کتاب که اطلاعاتشان را با شک و تردید به خاطر میآورید، قدم دوم است. برای به کار بستن این تکنیک، باید اول با ترس هایتان رو به رو شوید و قبل از آنکه سر جلسه امتحان حاضر شوید، ترس هایتان را با مطالعه بخشهای مبهم از بین ببرید. برای مثال، اگر پنج صفحه را خوانده اید، اما فکر میکنید یک صفحه اش خوب در ذهنتان ننشسته، باید بار دیگر سراغش بروید. برای اینکه اضطرابتان در جلسه امتحان را کم کنید، باید از تکنیک تهاجمی و نه دفاعی استفاده کنید.
درواقع شما باید به مطلبی که مطمئن نیستید آنها را خوب یاد گرفته اید یا نه، حمله کنید، نه اینکه اجازه دهید آن مطلب در جلسه امتحان به شما حمله کند و ذهنتان را آشفته کند، پس در دومین قدم، سراغ بخشهایی بروید که ذهنتان را مشغول کرده اند و آنها را یک بار دیگر مرور کنید تا اعتماد به نفستان بیشتر شود. اگر قبل از هر امتحان این کار را عملی کنید، مثل گذشته و به خاطر مضطرب بودن، آموخته هایتان را فراموش نمیکنید و در پایان ترم، نتیجه بهتری میگیرید.
به خودت نگاه کن
قبل از آنکه برای درس خواندن برنامه ریزی کنید، به شرایط زندگی و روحیاتتان نگاهی بیندازید و برنامه ریزی را که نمیتوانید برایش ضمانت اجرایی قائل شوید، انجام ندهید. هیچ وقت برنامهای نریزید که توان انجام دادنش را ندارید. اگر پیش از این هرگز بیشتر از سه ساعت در روز نخوانده اید، حتی در صورت تلنبار شدن درسهای نخوانده روی هم نباید برای شش ساعت درس خواندن در روز برنامه ریزی کنید؛ چون بعید است که از عهده انجام دادن چنین برنامهای بربیایید.
بهترین راه این است که با توجه به سابقه قبلی تان برنامه ریزی کنید و هر روز تنها یک ربع به ساعات مطالعه تان اضافه کنید. گذشته از این، اگر خودتان میدانید اهل صبح زود بلندشدن نیستید و شبها یادگیری بهتری دارید، از روش همکلاسی هایتان برای درس خواندن استفاده نکنید. شما نباید درست در روزهای قبل از امتحان ها، سنگی را بردارید که میدانید توانایی پرتاب کردنش را ندارید.
برنامه را دور نزن
وفاداربودن به برنامه ریزی، یکی از اصول مهمی است که باید آن را رعایت کنید. اگر با خودتان قرار گذاشته اید که در ساعت معینی درسی را بخوانید، به هیچ عنوان آن زمان را به درس دیگری اختصاص ندهید. حتی اگر از برنامه قبلی که برای درسهای دیگر ریخته بودید جا ماندید هم نباید چنین اشتباهی را انجام دهید.
حتی با یک بار اختصاص دادن وقت مطالعه یک درس به درسی دیگر، ممکن است برنامه ریزی تان را به طور کامل نابود کنید. تا زمانی که خودتان نمیتوانید به برنامهای که ریخته اید، پایبند بمانید، نباید انتظار داشته باشید که برنامه ریزی در چنین روزهایی، نتیجه بهتری را برایتان به ارمغان بیاورد، پس به جای اینکه دنبال بهترین برنامه برای پیروی کردن باشید و مدام با نگاه کردن به شیوه درس خواندن دیگران، از این شاخه به آن شاخه بپرید، همان برنامهای را که تنظیم کرده اید، با دقت عملی کنید.
کم کاری را جبران کن
حتما با خواندن نکته قبلی، این سوال برایتان پیش آمده که اگر به هر دلیل از برنامه تان جا مانده اید، چطور باید عقب ماندتان را جبران کنید. به اشتباه تصور نکنید که منظور ما از وفادار ماندن به برنامه، نادیده گرفتن درسهایی است که وقت نکرده اید، تمامشان کنید.
در برنامهای که تنظیم میکنید، ساعتی را به عنوان ساعت جبران عقب افتادگیها منظور کنید. اگر در طول روز از برنامه تان جا ماندید و درسی را تمام نکردید، در این زمان تعیین شده میتوانید سراغش بروید یا اینکه اگر احساس کردید مبحثی را خوب یاد نگرفته اید، در این فرصت آن را دوباره مرور کنید. این کار به شما کمک میکند که برنامه مطالعه هر روز را در پایان آن روز ببندید. برای موفق شدن در امتحان ها، نباید مثل دوندهای باشید که مدام به عقب نگاه میکند. نگاه شما تنها به جلو و خط پایان باشد و ساعت جبران عقب ماندگیها میتواند شما را به چنین هدفی برساند.
به عقب نگاه نکن
نگذارید استرس نمرههای پایین ترم گذشته یا موفق نشدن در یکی از امتحانات این ترم، به نمرهای که در بقیه آزمونها میگیرید، لطمه بزند. شما باید از اشتباهات گذشته تان درس بگیرید و به جبران آنها در آینده امیدوار باشید. اگر پیش از این در درسی نمره خوبی نیاورده اید، نباید در تمام امتحانها با چنین نگرانیای سر جلسه بروید. قضاوتی که شما در مورد خودتان میکنید میتواند روی نتیجهای که میگیرید تاثیر بگذارد، پس به خاطر یکی، دو شکست، قضاوت بی رحمانهای در مورد توانایی هایتان نداشته باشید.
کمک بگیر
استفاده از فکر جمعی میتواند مسیر شما را برای موفق شدن در امتحانها هموارتر کند. اگر یکی از دوستانتان به ریاضی مسلطتر است و شما فیزیک را بهتر بلدید، در یاد گرفتن این دروس به هم کمک کنید. گذشته از این، میتوانید با خلاصه بندی کتابها به یکدیگر کمک کنید و جزوه خلاصه هایتان را با هم مبادله کنید. فرض کنید باید یک کتاب ۹۰ صفحهای را بخوانید. اگر شما و دو نفر از دوستانتان هرکدام ۳۰ صفحه از این کتاب را خلاصه کنید و پرسشها را از دل مباحث دربیاورید، با سرعت و دقت بیشتری میتوانید نکات مهم را بخوانید و یاد بگیرید. در چنین شرایطی انگار زحمت شما برای خواندن آن کتاب، یک سوم شده است.
هیچ درسی را خط نزن
هر درسی برای خودش اهمیت ویژهای دارد؛ پس نگویید که از این درس یا این مبحث در کنکور سوال نمیآید و نباید آن را بخوانم. برای مثال، از کتاب تاریخ معاصر سال سوم در کنکور سوال نمیآید و به همین دلیل بسیاری از دانش آموزان، نمره خوبی در این درس نمیگیرند. همین اشتباه به معدل کل آنها ضربه میزند و در نتیجه به رتبهای که در امتحان کنکور میآورند هم آسیب میزند، پس تنها با چنین توجیهی، گزینشی درس نخوانید و برای همه درسها ارزش یکسانی قائل شوید؛ چه در کنکور ضریب بالایی داشته باشند و چه نه.
کنکوری فکر نکن
درسها مثل زنجیر به هم وصل اند و به همین دلیل اگر از یک بخش کتاب سوال نمیآید، نباید خیال نخواندنش را به سرتان راه دهید. شما باید همه بخشهای یک کتاب را به ترتیب مطالعه کنید تا رشته این زنجیر در ذهنتان پاره نشود و بتوانید بخشهای مهمی را که ممکن است بعد از بخشهای کم اهمیتتر بیایند، بهتر یاد بگیرید. برای مثال، اگر بگویید از سه درس اول کتاب زبان در این ترم سوال نمیآید و آنها را نخوانده رد کنید، نمیتوانید درس چهارم را هم به خوبی یاد بگیرید، چرا که لغات درسهای اول در درسهای بعدی تکرار میشوند و اگر آنها را نخوانده باشید، نمیتوانید مباحث بعدی را به خوبی یاد بگیرید.
افراط نکن
در مطالعه کردن دروس توازن را حفظ کنید. عجیب نیست که شما به خاطر علاقه زیادی که به یک درس دارید، بیشتر از هر کتابی آن را مطالعه کنید؛ این اشتباهی است که بسیاری از دانش آموزان آن را انجام میدهند و با افراط در مطالعه درس و کم کاری در خواندن درس دیگر، به نتیجه نهایی که برایش زحمت میکشند، لطمه میزنند.
برای مثال، دانش آموزان رشته تجربی، معمولا در خواندن درس زیست شناسی که علاقه بیشتری به آن دارند، افراط میکنند و عربی را نادیده میگیرند و بچههای علوم انسانی بیشتر از هر درسی ادبیات را میخوانند و ریاضی را کمتر از هر درسی مطالعه میکنند. برای گرفتن نتیجه بهتر، از چنین اشتباهی بپرهیزید و فقط روی یک درس تمرکز نکنید.
تهیه و تنظیم از : محبوبه ملکی-کارشناس مشاوره ی اداره آموزش و پرورش استان کرمانشاه.ناحیه 3
پاسخ به برخی از سوالات پرتکرار شما دانش آموزان عزیز در مورد هدایت تحصیلی
دانشآموزان برای دریافت مشاوره چه کنند؟
به گفته معاون پرورشی وزارت آموزش و پرورش انتخاب رشته یک نقطه عطف در زندگی دانشآموزان است لذا دانش آموزان بر اساس علایق و توانمندیهای خود رشته مورد نظرشان را انتخاب کنند و تحت تاثیر جو عمومی یک رشته، اقدام به انتخاب رشته نکنند
اگر دانشآموزی نیاز به مشاوره دارد میتواند تلفنهای مراکز مشاوره در هر منطقه را از مدرسه خود دریافت کند. مشاوران پاسخگویی سوالات دانشآموزان در این حوزه خواهند بود..
اولویت بندی شاخهها و رشتهها چگونه است؟
اولویت "الف" و "ب" به چه معناست؟
اولویت بندی شاخهها و رشتهها در نمون برگ شماره ۷ هدایت تحصیلی تنها بر اساس ظرفیت و عملکرد تحصیلی است
- نمون برگ هدایت تحصیلی دانشآموزان در شاخه کاردانش، رشتههای ریاضی فیزیک، علوم و معارف اسلامی بر اساس اولویت " الف" صادر میشود.
- نمون برگ هدایت تحصیلی دانشآموزان در شاخه فنی و حرفهای و رشتههای علوم تجربی و ادبیات و علوم انسانی براساس اولویتهای "الف – ب" صادر میشود.
منظور از اولویت «الف» یعنی اگر دانشآموزی کف نمره کتبی مورد نظر برای ورود به رشته یا زمینه ارائه شده را کسب کند؛ بدون در نظر گرفتن ظرفیت منطقه، اولویت الف در نمون برگ شماره ۷ هدایت تحصیلی ثبت میشود و میتواند در رشته دلخواه در صورت وجود آن رشته یا زمینه در منطقه، ثبتنام کنند.
منظور از اولویت «ب» یعنی این که براساس میزان ظرفیت منطقه، گروهی از دانشآموزان که نمرات کتبی تحصیلی شان بالاتر از دانشآموز بوده، برابر ظرفیت اعلامی ثبتنام میکنند و در صورت انصراف آنان، دانشآموز با اولویت ب میتواند ثبتنام کند.
چرا رشتههای فنی و حرفهای دارای اولویت الف و ب است؟
هنرستانهای کاردانش، اولویت "الف" هستند و دانش آموزی که کف نمره را کسب کرده باشد می تواند ثبت نام کند اما هنرستانهای فنی و حرفهای، دارای اولویت "الف" و "ب" هستند. علت انتخاب اولویت الف و ب برای رشتههای فنی و حرفهای این است که متقاضی ورود به این دوره بالا رفته است و تا زمانی که افراد دارای اولویت "الف" مهلت ثبت نام دارند، افراد در اولویت "ب" نمیتوانند ثبت نام کنند.
امکان انتخاب رشته و ثبت نام اولویتهای پایین تر در مناطق دیگر وجود دارد؟
معاون آموزش متوسطه شهر تهران به این سوال که آیا دانش آموز در صورت عدم کسب اولویت اول برای یک رشته، می تواند در مدرسه منطقه دیگری ثبت نام کند؟ اینگونه پاسخ می دهد: اگر ظرفیت خالی داشته باشیم شاید این امکان فراهم شود، اما محدوده جغرافیایی در ثبت نام موثر است. هدایت تحصیلی و ثبت نام دو مقوله هستند. اگر ظرفیت خالی و شرایط پذیرش وجود داشته باشد ستاد ثبت نام منطقه میتواند در این زمینه تصمیم بگیرد.
آیا امکان انتخاب رشتهای که در فرم هدایت تحصیلی ذکر نشده وجود دارد؟
وقتی رشتهای جزو اولویتهای دانش آموز نیست، به این معناست که وی کف نمره را کسب نکرده است و نمیتواند به آن رشته برود. به عنوان مثال کف نمره درس ریاضی برای ورود به رشته ریاضی ۱۴ است.
حد نصاب نمره برای ورود به رشتههای تحصیلی چند است؟
نمره سوابق تحصیلی برای رشتههای ریاضی و تجربی به دروس هدفِ ریاضی و دروس پایه هفتم و هشتم و نهم برمیگردد. برای رشته ریاضی حداقل نمره درس ریاضی ۱۴ و نمره علوم ۱۳ است که برای تجربی برعکس می شود و حداقل نمره درس علوم ۱۴ و ریاضی ۱۳ است. برای بقیه رشتهها هم تنوعی از دروس مانند ادبیات، عربی، هنر و ... را داریم.
مهمترین تغییر هدایت تحصیلی امسال با سال گذشته، تغییر حدنصاب نمره در رشته علوم و معارف و کسب نمره ۱۴ است.
مدارس غیردولتی بدون درنظر گرفتن اولویتها ثبت نام میکنند؟
فرایند هدایت تحصیلی برای تمام مدارس است و تفاوتی بین مدارس دولتی و غیردولتی وجود ندارد و همه از یک الگو تبعیت می کنند. در مدارس غیردولتی اولویت الف و ب را رعایت نمی کنیم. دانش آموزان اگر بخواهند به اولویت ب هم بروند میتوانند، زیرا تعداد صندلیهای خالی ممکن است در مدارس غیردولتی بیشتر باشد و تنها تفاوت مدرسه دولتی و غیردولتی در همین مورد است.
امتحان تعیین رشته مجدد برای دانشآموزان متقاضی چه شرایطی دارد؟
در سال جاری همانند سنوات گذشته، امتحان تعیین رشته مجدد برای دانش آموزان متقاضی با شرایط زیر اجرا میشود
دانشآموزانی که حد نصاب نمره را در یکی از شاخهها، زمینهها و رشتههای تحصیلی در خردادماه کسب نکرده باشند، میتوانند با تکمیل نمون برگ درخواست تعیین رشته مجدد نسبت به شرکت در امتحان تعیین رشته در شهریورماه (همزمان با امتحانات دانشآموزان تجدیدی) اقدام کنند
تاکید میشود حد نصاب لازم برای ورود به هر رشته، بر اساس نمرات پایانی سه ساله دوره اول متوسطه در درس یا دروس مربوط، محاسبه میشود. در صورت کسب حد نصاب نمره، ورود دانش آموز به مدارس غیر دولتی بلا مانع بوده و در مدارس دولتی نیز در صورت وجود ظرفیت، امکان پذیر است
نمره امتحان تعیین رشته، مانند امتحانات درسهای شهریور ماه محاسبه می شود و در کارنامه تحصیلی و نمون برگهای هدایت تحصیلی ( با عنوان تعیین رشته ) ثبت شده و تاثیری در معدل سالانه یا کل دانشآموز ندارد و صرفا به منظور انجام هدایت تحصیلی دانش آموز، مورد استفاده قرار میگیرد.
بدیهی است مدیران مدارس دوره متوسطه اول باید نمون برگهای تعیین رشته مجدد را در اختیار دانشآموزان متقاضی قرار داده و فرایند درخواست را به طور کامل اجرا کنند.
امکان تغییر رشته بعد از کلاس دهم وجود دارد؟
باید گفت که دانش آموز می تواند از مدرسه تقاضای تغییر رشته کند و منطقه تایید میکند. دانش آموز برای ورود به پایه یازدهم میتواند در امتحان تغییر رشته شرکت کند؛ در پایه دهم امکان تغییر شاخه و رشته وجود دارد، اما پایان سال یازدهم دیگر امکان تغییر شاخه نیست و فقط میتواند رشته را تغییر دهد.
تهیه و تنظیم: محبوبه ملکی- کارشناس مشاور اداره آموزش و پرورش ناحیه سه استان کرمانشاه
توصیه هایی جهت آمادگی برای امتحانات نیمسال اول
برای موفقیت در امتحانات راهها و روشهای مختلفی وجود دارد که بهکارگیری اصول درست در مطالعهی مطالب درسی از جمله عوامل موفقیت در امتحانات است:
- در جایی مطالعه کنید که قادر به تمرکز باشید و برای تکرار مطالب فراگرفته برگههای خلاصهنویسی تهیه کنید و زیر مطالب مهم نیز خط بکشید.
- دانشآموزان برای موفقیت در امتحانات نباید خود را با دیگران مقایسه کنند؛ زیرا هر کس با داشتن امکانات مختلف، استعدادهای متفاوتی دارد.
- انباشته شدن مطالب درسی از عوامل اضطراب و استرس است؛ بنابراین دانشآموزان باید در ابتدای سال تحصیلی برای خود برنامهریزی درسی داشته باشند. روزهای امتحان، زمان مرور درسهاست و نمیتوان در روزهای امتحان، حجم زیادی از کتاب را مطالعه کرد.
- محیط ناآرام و تنشزا از عوامل عدم موفقیت در امتحانات است. تلاش کنید در طول تحصیل به ویژه روزهای امتحان، محیطی آرام و ساکت برای خود مهیا کنید؛ زیرا آرامش روحی و روانی تأثیر زیادی در موفقیت شما دارد.
- روزهای امتحان به معنی دست کشیدن از تفریح و سرگرمی نیست. پس از حدود یک ساعت مطالعه، حدود 10 تا 15 دقیقه به خود استراحت دهید. در این موقع سعی کنید از اتاق مطالعه خارج شوید و به چیزهای مورد علاقهتان نگاه کنید. استراحت قدرت تمرکز شما را بیشتر خواهد کرد و میتوانید با نیرو و انرژی تازهای به ادامهی مطالعه بپردازید.
- توجه داشته باشید زمانی که برای مطالعه تعیین میکنید در همان ساعات، به مطالعه بپردازید و برنامهی درسی خود را با کارهای دیگر تعطیل نکنید.
تهیه و تنظیم: محبوبه ملکی- کارشناس مشاور اداره آموزش و پرورش ناحیه سه استان کرمانشاه